Phra Aphai Mani

พระอภัยมณี

line

Sunthorn Phu


วันนั้นพระอภัยมณีศรีสุวรรณ             
จรจรัลเข้ามาถึงหน้าบ้าน
เห็นลิขิตปิดไว้กับใบทวาร                
พระทรงอ่านแจ้งจิตในกิจจา
อันท่านครูอยู่ตึกตำแหน่งนี้               
ฝีปากปี่เป่าเสนาะเพราะหนักหนา
จึงดำรัสตรัสแก่ยา                            
 อันวิชาสิ่งนี้พี่ชอบใจ
อนุชาว่าการกลศึก                             
น้องนี้นึกรักมาแต่ไหนไหน
ถ้าเรียนรู้รำกระบองได้ว่องไว             
จะชิงชัยข้าศึกไม่นึกเกรง
พระเชษฐาว่าจริงแล้วเจ้าพี่                
วิชามีแล้วใครไม่ข่มเหง
แต่ใจพี่นี้รักทางนักเลง                       
หมายว่าเพลงดนตรีนี้ดีจริง
ถึงการเล่นเป็นที่ประโลมโลก             
ได้ดับโศกสูญหายทั้งชายหญิง
แต่ขัดสนจนจิตคิดประวิง                    
ด้วยทรัพย์สิ่งหนึ่งนี้ไม่มีมา ฯ
ศรีสุวรรณปัญญาฉลาดแหลม             
จึงยิ้มแย้มเยื้อนตอบพระเชษฐา
ธำมรงค์เรือนมณีมีราคา                      
จะคิดค่าควรแสนตำลึงทอง
พอบูชาอาจารย์เอาต่างทรัพย์            
เห็นจะรับสอนสั่งเราทั้งสอง
อันตัวน้องนี้จะอยู่ด้วยครูกระบอง       
หัดให้คล่องเชี่ยวชาญชำนาญดี
ขอพระองค์จงเสด็จไปท้ายบ้าน         
อยู่ศึกษาอาจารย์ข้างดีดสี
ครั้นเสร็จสมปรารถนาไม่ช้าที             
จะตามพี่ไปหาที่อาจารย์

Phra Aphai Mani

line

Peeriya Pongsarigun; John Viano


That day, Phra Aphai Mani and Sri Suwan arrived 
in front of the house and saw that fateful door closed. 
His Majesty read the missive upon it, 
proving it is the house of a musical maestro.
“That teacher who lives here, yet is now absent, 
plays his flute with sonorousness equal 
to his seriousness.” Thus, His Majesty’s speech, 
full of passionate vigor, let slip his passion 
for the musical arts. By way of reply, 
the younger prince shared a passion denied­—
that he should deign to learn the art of war.
If only he could dance sveltely with his poleaxe, 
all foes would be at his fearless mercy.
The elder prince thought, it’s true, mastering 
these martial arts is a virtue unassailable.
While he longed for more vulgar things, 
as can be found in the musical arts, 
the old master’s song crept into his heart.
With a flute at his lips, he was transported 
away from his struggles as notions 
of manliness and womanliness faded 
into the musical void.His longing to play 
turned into thoughts of delay, in consideration 
of what treasure he needed to pay 
to learn to make song.The younger Sri Suwan, 
usually quite cunning, allowed himself 
an indelicate grin in answer to his elder brother. 
My rings and glittering baubles have some worth, 
perhaps a thousand talent-weights of gold—
Perhaps enough to convince our teachers 
to accept other treasures, and accept us 
as students both. As for me, older brother, 
I shall endeavor to learn my martial arts well 
to master my poleaxe professionally.
I pray, my dear elder brother, bide your time here 
in wait of your maestro. When you’re finished, 
my artistic king and brother, I’ll come quickly 
to meet you here at your maestro’s place.